Bepaal de Body Condition Score van je paard
Is je paard te dun, te dik of precies goed op gewicht?
Om te bepalen of je paard een gezond gewicht heeft, kun je gebruik maken van de Body Condition Score. Dit geeft je een beter beeld of je paard overgewicht heeft, dan het aantal kilo’s. Spiermassa weegt immers meer dan vet.
Een paard met overgewicht heeft veel meer kans op gezondheidsklachten. Door een paar keer per jaar de test bij je paard te doen, houd je de lichaamsconditie van je paard nauwlettend in het oog. Zo kun je klachten, kosten en zorgen voorkomen. We hebben een handige checklist voor je.
Overgewicht
Bij een paard is er sprake van overgewicht als het gewicht 5 tot 10% meer is, dan het ideale gewicht wat hoort bij het ras, de bouw en grootte van je paad.
Obesitas
Weegt je paard 15 tot 20% meer dan het ideale gewicht wat hoort bij zijn type, dan heeft je paard obesitas. Scoort je dier zelfs daar nog boven, dan is je dier extreem zwaar en heeft je paard of pony last van extreme obsesitas.
57% van de paarden is te dik
In 2010 was 57% van de paarden in Nederland al te dik. Het is nu 2023 en we kunnen aannemen dat dat aantal alleen maar gestegen is. Bizarre cijfers! Maar wat nog erger is, veel van deze dieren krijgen te maken met ernstige gezondheidsklachten, denk aan gewrichtsproblemen of hoefbevangenheid.
Body Condition Score
1 x per maand | 10 minuten | gewicht en algehele lichamelijke conditie
Het is goed om je paard zo nu en dan te wegen of de omtrek van de buik te meten. Maar de Body Condition Score geeft je daarnaast extra informatie. Je voelt en kijkt naar de hoeveelheid lichaamsvet en spierweefsel van je dier. Dat doe je stap voor stap – bij paarden in 9 stappen. Daarna bereken je aan de hand van je bevindingen eenvoudig de Body Condition Score.
Zo bepaal je de Body Condition van je paard
Kijken
Bekijk je paard van een afstand en loop om je dier heen om te beoordelen. Bekijk ook de achterkant. Je krijgt een indruk van de vorm en verhoudingen van het paardenlijf.
Gewenste conditie | het paard heeft goede verhoudingen, een duidelijke halsovergang naar de schouder en de ribben zijn niet zichtbaar. Achter het paard zie je dat het kruis een lichte helling heeft, dakvormig.
Overgewicht | het paard heeft ronde vormen, de overgang van de hals naar de schouder is minder duidelijk, de hals wordt breder. De romp is rond, buik gaat hangen. Kruis wordt rond bovenop en soms hartvormig (let op, voor Haflingers en trekpaarden is dit rastypisch). Om een goede beoordeling te maken tussen spiermassa en vet, moet je voelen.
Ondergewicht | het paard is hoekig, de nek is iel en de ribben zichtbaar. Soms zijn zelfs de wervels en heupkop te zien. Het kruis loopt steil af of is zelfs hol.
De lichaamsconditie van je paard
Voelen
Alleen kijken is niet voldoende. Door te voelen, maak je een onderscheid tussen vet- en spierweefsel. Je voelt op 6 verschillende plekken met je vingers naar de onderhuidse vetlaag. Het gemakkelijkste werk je van hoofd tot staart.
1. nek
2. schoft
3. achter het voorbeen
4. ribben
5. lendenen
6. staartbasis
Wat voel je? Spieren of vet
Hoe voel je het verschil tussen vet en spieren als je met je vingers de onderhuidse vetlaag beoordeelt? Spieren zijn hard en stevig als je drukt en voelt. Vet is zacht en druk je gemakkelijk in. Door met je vingers over de huid van je paard te glijden, voel je de stevigheid van de spieren en de zachtheid van het onderhuids vetweefsel.
1. De nek
Je meet hoe breed de nek is. Dat doe je aan de bovenzijde door je duim aan de ene kant van de nek te leggen en je vinger aan de andere kant van de nek, als een schuifmaat.
Hoe dunner, hoe minder vet en hoe dikker, hoe meer vet.
De nek van je paard moet soepel aanvoelen. Het gaat vooral om het verschil in de loop van de tijd. De nek mag in de basis niet veel breder of smaller worden in de loop van de tijd.
2. De schoft
Je voelt aan beide zijden van de schoft. Je voelt op de schoft en naast de schoft. Een mager paard heeft een benige schoft met soms bijna holtes. Bij een gevuld paard voel je aan beide kant zacht vetweefsel. Een paard met overgewicht krijgt door het vet een brede en lage schoft.
3. Achter het voorbeen
Je voelt achter de elleboog, dus naast het voorbeen. De meeste paarden hebben hier wel wat vet en het zal dan ook zacht aanvoelen. Voelt het als een kwab en zie je de kwab duidelijk zitten, dan is het teveel vet.
4. De ribben
Je mag de ribben van je paard niet zien, maar als je er overheen strijkt, moet je ze wel voelen zonder teveel druk. Een klein vetlaagje mag over de ribben zitten, maar 1 of 2 centimeter is meer dan voldoende. Als je de ribben ziet, dan is je paard aan de dunne kant. Zie je de wervels en ruggegraat, dan is je dier veel te mager.
5. De lendenen
De lendenen (zie de borstel) moet stevig aanvoelen, zeker bij sportpaarden. Voelen de lendenen hard? Dan is je paard bespierd. Bij zachte lendenen is er sprake van een vetlaagje.
4. De staartbasis
Bij dikke paarden puilt het vet aan beide kanten naast de staart uit. Bij een mager paard ontstaan er holtes naast de staart. Je voelt met je vingers aan beid kanten boven en naast de staartbasis.
Hoe zit het met de buik en flanken?
Een dikke buik of gevulde flanken betekent niet automatisch dat je paard te dik is. Als je dag net z’n buik vol gras heeft of flink ruwvoer heeft weggekauwd, dan kunnen de buik en de flanken zich goed vullen. Bij het paard liggen de darmen achter de flanken. Links de dikke darm en rechts de blinde darm. Beide darmen zijn enorm; de dikke darm is zo’n 20 (!) meter en de blinde darm kan wel 30 (!) liter bevatten.
De score van je paard
Heb je paard van nek tot staart bekeken en gevoeld? Dan is het tijd om tot een score te komen. We adviseren je om de score te noteren, zodat je een volgende keer vanuit die basis opnieuw gaat kijken naar je paard. Schrijf ook de aandachtspunten op, dan kun je daar bij een volgende check de focus op leggen. Het gevaar is namelijk dat je een score als ‘normaal’ gaat zien, terwijl dat misschien niet zo is.
- 2 Extreem mager | ingrijpen
- Hele paard: skelet goed zichtbaar, kruis ingevallen, heupkop steekt uit
- Nek: opvallend dunne nek
- Romp: ribben goed zichtbaar, opgetrokken buik
- Kruis: hol van vorm
-1 Mager | opletten
- Hele paard: ribben zichtbaar, heupkop steekt niet uit, hoekig kruis
- Nek: te dun
- Romp: ribben goed zichtbaar
- Kruis: hoekvormig
0 Gezond gewicht | goed
- Hele paard: heupkop niet zichtbaar, kruis dakvormig
- Nek: niet dun
- Romp: ribben niet zichtbaar
- Kruis: dakvormig
+ 1 Overgewicht | opletten
- Hele paard: rond vormen
- Nek: dikke nek
- Romp: ribben onzichtbaar, diepe romp
- Kruis: rond
+2 Obesitas | ingrijpen
- Hele paard: ronde vorm, klein hoofd en korte benen
- Nek: te breed en zwaar, manenkam bol
- Romp: diep en rond
- Kruis: hartvormig
Gezondheidsproblemen!
Overgewicht bij paarden kan leiden tot veel verschillende gezondheidsproblemen. Niet te onderschatten. Denk aan insulinedisregulatie met nare aandoeningen als hoefbevangenheid en PPID. Maar ook minder vitaliteit, slechte conditie en een grote kans op gewichtsklachten. Moeten we nog meer risico’s noemen?
Care Team tip:
“De meeste paardeneigenaren staan samen met anderen op stal. Vraag daarom ook een van je medestalgenoten eens om de Body Condition Check bij jouw paard te doen. Return the favor. Samen weet je meer en kijk je anders.”
Jolanda, Care Team
Persoonlijk en gratis advies voor je dier
Vraag het ons Care team! Zij helpen je graag om je van de juiste informatie te voorzien. Bij complexe vragen wordt je vraag voorgelegd aan een specialist. Zo ben je verzekerd van een goed advies.
Synopet gezondheidsproducten
Koop je veilig en vertrouwd in onze Synoshop.com
Synopet Horse Joint Support 500 ml
- Onderhoudsdosering, 7,5 ml per dag
- Boost van 30 dagen, 1 x per dag 15 ml
- Voor het behoud van gezond kraakbeen en soepele gewrichten
- GLMax® Groenlipmossel, Bio-CM100® Curcumine, Zwarte bes-blad SKAL-certificate
Synopet Horse Tendon Protect 1000 ml
- Onderhoudsdosering, 12,5 ml per dag
- Boost van 40 dagen, 1 x per dag 25 ml
- Voor de ondersteuning van soepele spieren en pezen
- Omega-3, Calcium, Magnesium, Vitamine D3, GLMax® Groenlipmossel
- Geschikt voor preventief gebruik
Synopet Horse Muscle Relax 1000 ml
- Onderhoudsdosering, 12,5 ml per dag
- Boost van 40 dagen, 1 x per dag 25 ml
- Voor de ondersteuning van de spierfunctie en concentratie
- Magnesium, Vitamine E, Vitamine B3, Vitamine B6, Zink
- Geschikt voor preventief gebruik, voor mentale en fysieke ontspanning
Over de schrijver
Hoi, ik ben Gea en ik ben helemaal gek op dieren. Ik heb een hele stoere lieve hond, Elsa en een fantastisch leuk Spaans paard, Bailey. In mijn vrije tijd onderneem ik van allerlei activiteiten met mijn dieren. Hoe geweldig is het als je van je hobby je werk mag maken! Ik schrijf dan ook met veel plezier voor Synopet over allerlei interessante onderwerpen in de dierenwereld.